Autorzy:
Ewa Burszta-Adamiak
Marian Strączyński
Grzegorz Pakuła
Jan Solecki

Podręcznik eksploatacji pomp w wodociągach i kanalizacji

Format książki - wersja cyfrowa (dostęp online)

Słowo wstępne

Niniejszy Podręcznik, to już trzecie wydanie popularnej w branży książki podejmującej tematykę eksploatacji pomp w wodociągach i kanalizacji. Wydanie to, w stosunku do poprzednich, zostało przez autorów uzupełnione i poprawione.

Autorami książki są cenieni fachowcy, praktycy – konstruktorzy, projektanci i zarazem użytkownicy pomp. Książka jest podsumowaniem wiedzy z zakresu techniki pompowej, ale również udaną próbą podzielenia się z Czytelnikami uwagami oraz doświadczeniami zdobytymi podczas wielu lat pracy zawodowej.

Zakres podejmowanych w książce zagadnień jest kompleksowy, jakkolwiek podzielony na rozdziały, co pozwala Czytelnikowi na lekturę wybranych fragmentów dotyczących poszukiwanych odpowiedzi na często zadawane pytania.

W pierwszych rozdziałach Podręcznika znajdziecie Państwo podstawowe informacje o maszynach przepływowych – pompach wirowych i układach pompowych, wskazówki dotyczące doboru pomp oraz ich zakupu, a także wybrane zagadnienia konstrukcyjne. W kolejnych rozdziałach autorzy już szczegółowo scharakteryzowali pompy stacjonarne, głębinowe, zatapialne oraz pompy do ścieków. Następne rozdziały poświęcone zostały zagadnieniom sterowania, ochrony oraz pracy silników elektrycznych. W końcowych rozdziałach książki omówiono zagadnienia związane z remontami pomp oraz poszczególnych ich elementów, a także efektywnego wykorzystania pomp i ich napędów – w tym też wykorzystania współczesnych metod pomiarowych do monitorowania stanu technicznego maszyn elektrycznych i przepływowych.

Podręcznik można polecić zarówno użytkownikom pomp pragnącym pogłębić swoją wiedzę – szczególnie w zakresie energooszczędnej eksploatacji pomp, studentom uczelni technicznych, jak i słuchaczom studiów podyplomowych. Książka jest napisana przystępnym językiem i będzie doskonałym źródłem wiedzy również dla Czytelników dopiero rozpoczynających swoją przygodę zawodową z techniką pompową.

Tematyka książki, to tylko pozornie wiedza dla specjalistów. Dotyczy ona praktycznie wszystkich. Ocenia się bowiem, że około 20% energii produkowanej na całym świecie wykorzystywana jest do napędu maszyn przepływowych, głównie w technice wodociągowej oraz sanitarnej, a więc obszarów wiedzy, z którymi spotykamy się na co dzień, często nie zdając sobie z tego sprawy. Racjonalne wykorzystanie energii w tym zakresie, to znaczące oszczędności nie tylko dla przedsiębiorstw działających w branży, czy poszczególnych użytkowników sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, ale również możliwe zmniejszenie energochłonności dla gospodarki w skali makro. Zatem, tematyka podjęta w niniejszym podręczniku, to podstawy do energooszczędnego, racjonalnego gospodarowania energią w ważnej dziedzinie życia, a także efektywnego funkcjonowania gospodarki wykorzystującej osiągnięcia współczesnej techniki i technologii.

Życzę wszystkim Czytelnikom owocnego korzystania z wiedzy zawartej w Podręczniku eksploatacji pomp w wodociągach i kanalizacji.
 

Dr inż. Krzysztof Polak

Kierownik studiów podyplomowych

Eksploatacja Ujęć Wód Podziemnych

na Akademii Górniczo-Hutniczej

im. Stanisława Staszica w Krakowie

I.    Wstęp      17
II.    Podstawowe wiadomości o pompach wirowych i układach pompowych      19
II.1.    Klasyfikacja pomp      19
II.1.1.    Podział ze względu na zasadę działania     19
A.    Pompy wirowe      19
B.    Pompy wyporowe      20
C.    Inne         20
II.1.2.    Podział pomp wirowych ze względu na rodzaj zabudowy      21
A.    Pompy stacjonarne      21
B.    Pompy wałowe      23
C.    Pompy zatapialne      25
a)    Pompy głębinowe (pompy zatapialne z silnikiem mokrym)      26
b)    Pompy zatapialne (z silnikami suchymi)      27
II.1.3.    Podział pomp ze względu na liczbę stopni      28
A.    Pompy jednostopniowe      28
B.    Pompy wielostopniowe      28
II.1.4.    Podział pomp ze względu na rodzaj pompowanej cieczy      28
A.    Pompy do zimnej wody czystej      28
B.    Pompy do ścieków      28
C.    Pompy do szlamów      29
D.    Pompy do wody gorącej      30
E.    Pompy do chemikaliów      30
F.    Pompy do cieczy lepkich      30
II.1.5.    Podział pomp ze względu na rodzaj wirnika      31
II.1.6.    Podział pomp ze względu na typ konstrukcyjny      33
A.    Pompy jednostopniowe z wlotem osiowym i własnym łożyskowaniem     34
B.    Pompy jednostopniowe monoblokowe      35
C.    Pompy jednostopniowe ‘in-line’      36
D.    Pompy wielostopniowe ‘in-line’      37
E.    Pompy jednostopniowe dwustrumieniowe      38
F.    Pompy stacjonarne wielostopniowe      39
G.    Pompy wielostopniowe głębinowe      40
H.    Jednostopniowe pompy zatapialne      40
II.2.    Zespoły pompowe      41
II.3.    Podstawy działania pompy wirowej      43
II.3.1.    Mechanizm przekazywania energii      43
II.3.2.    Rodzaje strat w pompie      45
a)    Straty mechaniczne      45
b)    Straty objętościowe      45
c)    Straty hydrauliczne      47
II.4.    Parametry pomp      48
a)    Wydajność      48
b)    Wysokość podnoszenia      49
c)    Pobór mocy      50
d)    Sprawność      51
e)    Prędkość obrotowa      53
f)    NPSH      54
II.5.    Charakterystyki pomp      55
II.6.    Wyróżnik szybkobieżności      57
II.6.1.    Definicja wyróżnika szybkobieżności      57
II.6.2.    Wpływ wyróżnika szybkobieżności na konstrukcję wirnika i na charakterystykę pompy      58
II.7.    Ssanie pomp wirowych      62
II.8.    Podstawowe wiadomości o układach pompowych      69
II.8.1.    Rodzaje układów pompowych      70
II.8.2.    Charakterystyka układu pompowego      71
II.8.3.    Straty przepływu      73
II.9.    Współpraca pompy z układem pompowym      79
II.9.1.    Punkt pracy      79
II.9.2.    Praca pompy z dala od punktu nominalnego      83
II.9.3.    Połączenie szeregowe pomp      86
II.9.4.    Połączenie równoległe pomp      87
II.9.5.    Zjawiska dynamiczne w układach pompowych      90
II.10.    Korekta parametrów pomp      93
II.10.1.    Zmiana średnicy wirnika      95
II.10.2.    Zmiana ilości stopni      97
II.10.3.    Zmiana prędkości obrotowej      98
II.11. Metody regulacji parametrów pomp      99
II.11.1.    Dławienie     102
II.11.2.    Zmiana prędkości obrotowej     104
II.11.3.    Upust     110
II.11.4.    Praca pomp w układzie równoległym i szeregowym     112
II.11.5.    Wybór metody regulacji     117
III.    Dobór pomp     119
III.1.    Wybór typu pompy     119
III.2.    Dobór pompy na stały punkt pracy     122
III.3.    Dobór pompy do pracy przy zmiennych parametrach     125
III.4.    Analiza techniczno-ekonomiczna (LCC)     127
IV.    Zakup pomp     133
V.    Podstawowe zagadnienia konstrukcyjne w pompach     137
V.1.    Uszczelnienia     137
V.1.1.    Uszczelnienia stacjonarne     137
V.1.2.    Uszczelnienia ruchowe wysokociśnieniowe     140
a)    Dławnica     140
b)    Uszczelnienie mechaniczne ślizgowe     143
V.1.3.    Uszczelnienia ruchowe niskociśnieniowe     145
V.1.4.    Uszczelnienia w układzie przepływowym     145
V.2.    Napór osiowy     147
V.2.1.    Łopatki odciążające     148
V.2.2.    Otwory odciążające     149
V.2.3.    Układy dwustrumieniowe     150
V.2.4.    Tarcza odciążająca     152
V.2.5.    Łożysko osiowe     154
V.3.    Napór promieniowy     155
V.4.    Łożyskowanie     156
V.4.1.    Łożyska toczne     156
V.4.2.    Łożyska ślizgowe     162
a)    Łożyska ślizgowe w stacjonarnych pompach poziomych     162
b)    Łożyska ślizgowe w pionowych pompach wałowych     164
c)    Łożyska ślizgowe w pompach głębinowych oraz innych pompach z silnikiem mokrym     165
VI.    Pompy stacjonarne     167
VI.1.    Nietypowe odmiany pomp stacjonarnych     167
a)    Pompy bezdławnicowe     167
b)    Pompy monoblokowe     168
VI.2.    Prawidłowa eksploatacja pomp stacjonarnych     168
VI.2.1.    Dobór pompy     168
VI.2.2.    Instalacja pomp stacjonarnych     169
VI.2.3.    Rozruch pomp stacjonarnych     174
VI.2.4.    Bieżąca obsługa pomp stacjonarnych     177
a)    Kontrola stanu zainstalowania pompy     177
b)    Monitorowanie parametrów     178
c)    Bieżąca obsługa węzłów konstrukcyjnych     183
d)    Remonty     187
VI.2.5.    Praca pomp poza zakresem optymalnych parametrów     187
VI.2.6.    Najczęstsze problemy w eksploatacji i sposoby ich usuwania     189
a)    Zwiększony poziom drgań     189
b)    Praca w kawitacji     190
c)    Nadmierny wzrost temperatury łożysk     190
d)    Nadmierny pobór mocy przez pompę     191
e)    Niestabilna praca pompy. Zmienna i zbyt niska wydajność     192
f)    Zbyt niska wydajność bez oznak niestabilności     192
g)    Nadmierny wyciek z uszczelnienia wału     192
VII.    Pompy głębinowe    195
VII.1.    Zastosowanie    195
VII.2.    Typowe pompy głębinowe     195
VII.2.1.    Typowe konstrukcje pomp głębinowych     197
VII.2.2.    Inne, specjalne konstrukcje pomp głębinowych     205
VII.2.3.    Wykonania materiałowe pomp głębinowych     209
VII.2.4.    Charakterystyki pomp głębinowych     211
VII.3.    Silniki głębinowe     216
VII.3.1.    Silniki głębinowe ekranowe, olejowe i półsuche     216
VII.3.2.    Silniki głębinowe mokre     219
VII.3.3.    Silniki głębinowe specjalne     230
VII.4.    Układy pompowe pomp głębinowych     234
VII.4.1.    Budowa układów pompowych pomp głębinowych     234
VII.4.2.    Dobór pompy głębinowej do wymaganych parametrów pracy układu pompowego     242
VII.4.3.    Sprawność energetyczna układu pompowego pompy głębinowej     247
VII.4.4.    Montaż oraz demontaż układów pompowych pomp głębinowych     253
VII.4.5.    Nietypowe budowy układów pompowych pomp głębinowych     257
VII.5.    Stacje prób głębinowych agregatów pompowych     264
VII.6.    Awarie i uszkodzenia głębinowych agregatów pompowych     268
VII.7.    Laboratorium symulacji pracy studni, pomp głębinowych i hydromechaniki     272
VIII.    Pompy zatapialne     277
VIII.1.    Instalacja pomp zatapialnych     277
VIII.2.    Budowa pomp zatapialnych     284
VIII.3.    Eksploatacja pomp zatapialnych     298
IX.    Pompy do ścieków     303
IX.1.    Właściwości ścieków jako pompowanego medium     303
a)    Ścieki komunalne     303
b)    Wody opadowe     305
c)    Ścieki przemysłowe     305
IX.2.    Sposoby pompowania ścieków     306
IX.3.    Dobór pomp ściekowych     311
IX.4.    Instalacja pomp ściekowych     314
IX.4.    Charakterystyczne cechy budowy pomp ściekowych     322
IX.5.    Eksploatacja pomp ściekowych     329
X.    Sterowanie i zabezpieczanie silników elektrycznych     331
X.1.    Silniki elektryczne    331
X.1.1.    Informacje ogólne    331
X.1.2.    Budowa silnika asynchronicznego i synchronicznego     331
X.1.2.1.    Budowa silnika asynchronicznego     331
X.1.2.2.    Budowa silnika synchronicznego    332
X.1.3.    Zasada działania silnika asynchronicznego i synchronicznego     332
X.1.3.1.    Zasada działania silnika asynchronicznego     332
X.1.3.2.    Zasada działania silnika synchronicznego     333
X.1.3.3.    Różnice konstrukcyjne i eksploatacyjne silników asynchronicznych i synchronicznych     333
Charakterystyka mechaniczna    333
Napięcie zasilania    334
Współczynnik mocy    334
Koszty    334
X.1.4.    Podstawowe parametry silnika elektrycznego     334
X.1.4.1.    Napięcie i częstotliwość zasilania     334
X.1.4.2.    Prędkość obrotowa     335
X.1.4.3.    Moc znamionowa silnika     335
X.1.4.4.    Sprawność silnika     336
X.1.4.5.    Prąd znamionowy i rozruchowy silnika     336
X.1.4.6.    Współczynnik mocy     337
X.1.4.7.    Rodzaj pracy     337
X.1.4.8.    Stopień ochrony     338
X.1.4.9.    Wykonanie przeciwwybuchowe     338
X.1.4.10.    Klasa izolacji    339
X.1.4.11.    Oznaczenia literowe     340
X.1.4.12.    Moment obrotowy silnika     341
X.2.    Kable i przewody zasilające     341
X.2.1.    Oznaczenia kabli i przewodów     341
X.2.2.    Dobory przewodów zasilających     342
X.2.2.1.    Obliczanie spadku napięcia na kablu zasilającym     342
X.2.2.2.    Obliczanie przekroju przewodu dla danego spadku napięcia     344
X.3.    Pomiary elektryczne silnika i urządzeń zabezpieczających     346
X.3.1.    Pomiar pętli zwarcia obwodów silnika i szaf sterowniczych     346
X.3.2.    Pomiar wytrzymałości izolacji na przebicie     346
X.3.3. Pomiar rezystancji izolacji silnika     347
X.3.4.    Pomiar rezystancji uzwojeń silnika     347
Mostek Wheatstonea     349
Mostek Thompsona     349
X.3.5.    Pomiar mocy oraz prądu i napięcia podczas pracy silnika     349
X.3.6.    Pomiar prędkości obrotowej silnika     350
X.3.6.1.    Pomiar bezpośredni tachometrem lub stroboskopem     350
X.3.6.2.    Pomiar cewką indukcyjną     350
X.3.7.    Pomiar temperatury wewnątrz silnika     351
X.3.7.1.    Wyłączniki termiczne     351
X.3.7.2.    Termistory PTC     351
X.3.7.3.    Sensory PT 100     352
X.3.8.    Pomiar kompatybilności elektromagnetycznej szaf sterowniczych    353
X.4.    Hydrauliczne urządzenia pomiarowe ze sterowaniem elektrycznym     354
X.4.1.    Ciśnieniomierze     354
X.4.2.    Przepływomierze     354
X.4.3.    Mierniki poziomu     354
X.5.    Rozruch silników elektrycznych     355
X.5.1.    Rozruch gwiazda–trójkąt     355
X.5.2.    Rozruch poprzez soft start    356
X.5.3.    Przemienniki częstotliwości    356
X.5.3.1.    Zasada działania przemiennika częstotliwości     356
Prostownik trójfazowy     356
Stopień pośredni     356
Inwertor mocy     356
Układ sterowania i kontroli     357
X.5.3.2.    Dobory przemienników częstotliwości do silników     357
X.5.3.3.    Praktyczne wykorzystanie przemienników częstotliwości     358
X.6.    Zasilanie awaryjne. Agregaty prądotwórcze     358
X.7.    Dobór mocy silników do warunków pracy     359
X.7.1.    Dobór silników do pomp     359
X.7.2.    Dobór silnika dla zwiększonej temperatury medium     360
X.8.    Elektryczne aparaty zabezpieczająco-sterujące     361
X.8.1.    Wyłączniki nad prądowe (bezpieczniki)     361
X.8.1.1.    Charakterystyka B     361
X.8.1.2.    Charakterystyka C     361
X.8.1.3.    Charakterystyka D     361
X.8.2.    Styczniki     362
X.8.3.    Przekaźniki termiczne (bimetalowe)     365
X.8.4.    Elektroniczne programowalne mierniki nadzoru zabezpieczeń     365
X.8.5.    Wyłączniki różnicowo prądowe     366
X.8.6.    Wyłączniki przepięciowe     367
X.9.    Urządzenia zabezpieczająco-sterujące     368
X.9.1.    Teoria zagrożeń i uszkodzeń silnika podczas pracy     368
X.9.2.    Najważniejsze przyczyny powstawania uszkodzeń silnika i sposoby ich zapobiegania     368
X.9.2.1.    Zwarcia w obwodach siłowych silnika     368
X.9.2.2.    Przeciążenie silnika     369
X.9.2.3.    Utknięcie silnika     369
X.9.2.4.    Nadmierny wzrost lub obniżenie napięcia zasilania     369
X.9.2.5.    Asymetria lub zanik fazy    369
X.9.2.6.    Długie i ciężkie rozruchy     369
X.9.2.7.    Nadmierna liczba cykli pracy     369
X.9.2.8.    Nagrzewanie z przyczyn nieelektrycznych     369
X.9.2.9.    Uszkodzenia izolacji     370
X.9.2.10.    Suchobieg dla pomp głębinowych i zatapialnych oraz pomp pionowych do zestawów hydroforowych     370
X.9.3.    Zastosowanie zabezpieczeń silników     370
X.9.3.1.    Silnik jednofazowy     370
X.9.3.2.    Silnik trójfazowy     370
X.9.3.3.    Silnik pompy głębinowej. Zabezpieczenia     370
X.9.3.4.    Silnik pompy zatapialnej z suchą komorą silnika     370
X.10.    Prąd i człowiek     371
XI.    Remonty pomp     373
XI.1.    Kwalifikowanie pomp do remontu     373
XI.1.1.    Proces pogarszania stanu technicznego pompy w trakcie eksploatacji     373
XI.1.2.    Kategorie remontów     378
XI.1.3.    Strategie remontowe     379
1.    Praca do wystąpienia awarii     379
2.    Kierowanie do remontu zgodnie z zaleceniami producenta     380
3.    Kierowanie do remontu na podstawie monitoringu stanu
technicznego     380
4.    Kierowanie do remontu na podstawie rachunku ekonomicznego     381
XI.2.    Możliwość poprawy parametrów hydraulicznych pomp przez pokrywanie powierzchni elementów pompy preparatami zwiększającymi gładkość     382
XI.3.    Proces remontowy głębinowych agregatów pompowych     384
XI.3.1.    Technologiczność remontowa pomp i silników głębinowych a technologia remontów     387
XI.3.2.    Demontaż pomp i silników głębinowych     391
XI.3.3.    Weryfikacja podzespołów i części     391
XI.3.4.    Regeneracja podzespołów i części     393
XI.3.4.1.    Regeneracja hydrauliki wirników i korpusów pomp    393
XI.3.4.2.    Regeneracja korpusów i wirników pomp z wykorzystaniem materiałów kompozytowych    394
XI.3.4.3.    Regeneracja uszczelnień wirników pomp    397
XI.3.4.4.    Regeneracja łożysk ślizgowych pomp    398
XI.3.4.5.    Regeneracja wałków i wałów pomp    400
XI.3.4.5.1.    Regeneracja wałów z wykorzystaniem materiałów kompozytowych     401
XI.3.4.5.1.1.    Regeneracja wałów z obróbką mechaniczną     402
XI.3.4.5.1.2.    Regeneracja wałów z odwzorowaniem (na gotowo)     403
XI.3.4.5.2.    Regeneracja wałów i tulei z wykorzystaniem technik spawalniczych     404
XI.3.4.6.    Unifikacja węzłów konstrukcyjnych pompy głębinowej     405
XI.3.4.7.    Uzwojenia wirnika i stojana     407
XI.3.4.8.    Uszczelnienia     409
XI.3.4.9.    Wirnik silnika     410
XI.3.4.10.    Promieniowe łożyska ślizgowe silnika     411
XI.3.4.11.    Wzdłużne łożysko ślizgowe silnika głębinowego     413
XI.3.5.    Montaż głębinowych agregatów pompowych     418
XI.4.    Uszczelnianie pomp i silników głębinowych     423
XI.4.1.    Uszczelnienia spoczynkowe    427
1)    Właściwy dobór wymiarów pierścienia do istniejącego gniazda     427
2)    Odpowiedni dobór materiału pierścienia     428
3)    Poprawny montaż     429
XI.4.2.    Uszczelnienia ruchowe     430
XI.4.2.1.    Uszczelnienie dławnicowe z pakunkiem sznurowym     430
XI.4.2.1.1.    Dobór szczeliwa     430
XI.4.2.1.2.    Gatunki szczeliw     434
XI.4.2.1.3.    Warunki zabudowy     435
XI.4.2.1.4.    Uwagi eksploatacyjne     437
XI.4.2.2.    Uszczelnienia ze szczeliwem bezpostaciowym     438
XI.4.2.3.    Uszczelnienia czołowe     439
XI.4.2.3.1.    Konstrukcje uszczelnień czołowych     440
XI.4.2.3.1.1.    Budowa     440
XI.4.2.3.1.2.    Materiały     442
XI.4.2.3.1.3.    Wymagania dotyczące zabudowy uszczelnienia czołowego     442
XI.4.2.3.2.    Montaż uszczelnienia czołowego     444
XI.4.2.3.3.    Uruchomienie i eksploatacja pompy z uszczelnieniem czołowym     445
XI.4.2.3.4.    Przyczyny uszkodzeń uszczelnień czołowych     446
XI.4.2.4.    Uszczelnienia komór łożyskowych     446
XI.4.2.4.1.    Uszczelnienia bezstykowe     447
XI.4.2.4.2.    Uszczelnienia stykowe     447
XI.4.2.4.3.    Uszczelnienia czołowe – magnetyczne     450
XII.    Oszczędność zużycia energii do napędu pomp wirowych     451
XIII.    Systemy zarządzania, sterowania i monitorowania w eksploatacji pomp     457
XIII.1.    Technika cyfrowa w systemach eksploatacji pomp     457
XIII.2.    Systemowe zarządzanie, monitoring i sterowanie pracą pomp     461
XIII.2.1.    Technika informatyczna w zarządzaniu eksploatacją pomp     463
XIII.2.2.    Dedykowane wersje oprzyrządowania i opomiarowania układów pompowych     466
XIII.2.3.    Funkcjonowanie systemu     468
XIII.2.4.    Zdalny przekaz danych, sterowanie pracą pomp     477
XIII.2.5.    Zakres przetwarzanych danych i informacji     478
XIV.    Podstawowe zagadnienia prawne     481
XV.    Literatura    485
Autorzy: Marian Strączyński, Grzegorz Pakuła, Paweł Urbański, Jan Solecki

Wydanie: trzecie

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-60956-54-0

Ilość stron: 485

Wydawca: Wydawnictwo Seidel-Przywecki Sp. z o.o.

Format książki: wersja cyfrowa (dostęp online)
dr inż. Marian Strączyński - Ukończył (1974 r.) Wydział Mechaniczno-Energetyczny Politechniki Wrocławskiej. W 1983 r. uzyskał tytuł doktora nauk technicznych. Od początku pracy zawodowej związany jest z górnictwem – Zabrzańska Fabryka Maszyn Górniczych „Powen” w Zabrzu, Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów” (długoletni Główny Specjalista ds. Pomp), gdzie nadzorował gospodarkę remontową w jednym z największych w Europie systemów eksploatacji pomp głębinowych. Od początku lat dziewięćdziesiątych prowadzi konsultacje dla przedsiębiorstw wodociągowych oraz górniczych. W 1994 r. założył firmę MAST, którą prowadzi do dziś. Posiada wiele patentów z zakresu eksploatacji i budowy pomp oraz silników głębinowych. Jest autorem licznych publikacji poświęconych systemom sterowania oraz eksploatacji pomp głębinowych. Jest współzałożycielem Szkoły Eksploatacji Pomp, powołanej w 2005 r. przez Izbę Gospodarczą Wodociągi Polskie, w której wykłada i sprawuje nadzór merytoryczny. Współautor podręczników eksploatacji pomp w wodociągach i w górnictwie. Jest członkiem Rady Programowej Forum Eksploatatora. Prowadzi wykłady na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

mgr inż. Paweł Urbański - Jest mechanikiem o specjalności technologia maszyn, absolwentem Politechniki Łódzkiej, Wydziału Mechanicznego. Od 1985 r. pracuje w Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów”. W latach 1997‑2008 kierował oddziałem remontów pomp i silników głębinowych, a od 2008 r. pełni funkcję Nadsztygara Mechanicznego w Dziale Odwodnienia Kopalni. W 1989 r. ukończył Studium Podyplomowe na Wydziale Mechanicznym PŁ w zakresie technologii budowy maszyn i inżynierii materiałowej, a w 2008 r. studia podyplomowe na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH w Krakowie w zakresie Górnictwa Odkrywkowego Węgla Brunatnego.
Jest współautorem czterech patentów wdrożonych w przemyśle i dwóch zgłoszeń patentowych z dziedziny konstrukcji podzespołów pomp i silników głębinowych oraz systemów eksploatacji głębinowych agregatów pompowych. Współautor trzech wydań Podręcznika eksploatacji pomp w wodociągach i kanalizacji oraz kilkunastu artykułów i referatów z zakresu systemów odwadniania wyrobisk górniczych złóż węgla brunatnego, automatyzacji systemu odwodnienia wgłębnego, konstrukcji części i podzespołów oraz zasad remontowych pomp i silników głębinowych i zatapialnych zespołów pompowych dużych mocy. Wykłada w Szkole Eksploatacji Pomp powołanej w 2005 r. przez IGWP.

Jan Solecki - Z wykształcenia elektronik. Przez 43 lata był pracownikiem Hydro-Vacuum S.A. w Grudziądzu. Doświadczenie teoretyczne i praktyczne w zakresie napędów elektrycznych i ich zabezpieczeń zdobył jako specjalista konstruktor w Ośrodku Prototypowo-Badawczym Hydro-Vacuum S.A., gdzie uczestniczył we wdrażaniu większości nowych rozwiązań konstrukcyjnych wyrobów firmy oraz w badaniach prototypów pomp. Jest współkonstruktorem zestawów hydroforowych i nowoczesnych urządzeń zabezpieczająco-sterujących. Uczestniczył w licznych szkoleniach specjalistycznych dotyczących zabezpieczeń i napędów elektrycznych. Od 2006 r. był kierownikiem serwisu Hydro-Vacuum S.A. Wykłada w Szkole Eksploatacji Pomp powołanej w 2005 r. przez IGWP. Współautor trzech wydań Podręcznika eksploatacji pomp w wodociągach i kanali­zacji.

dr inż. Grzegorz Pakuła – ukończył w 1981 roku Wydział Mechaniczno-Energetyczny Politechniki Śląskiej, a w 1988 roku uzyskał doktorat za pracę z zakresu numerycznego modelowania przepływów w maszynach wirnikowych. Do roku 1994 pracował jako adiunkt w Instytucie Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej. Przez rok prowadził na Uniwersytecie w Liverpoolu prace badawcze na rzecz Admiralicji Brytyjskiej. Od roku 1994 pracował w polskim przedstawicielstwie firmy Warman, a od 1997 roku w walijskiej firmie wodociągowej Welsh Water International jako konsultant, prowadząc między innymi projekt Banku Światowego dotyczący restrukturyzacji wodociągów w Bielsku-Białej. Od 2000 roku związany z firmami grupy POWEN. Pełnił m.in. funkcję Prezesa Zarządu Warszawskiej Fabryki Pomp i Armatury WAFAPOMP S.A., członka Zarządu Fabryki Pomp Powen Sp. z o.o. oraz Prezesa Zarządu Centrum Rozwoju Pomp Sp. z o.o. Jest wykładowcą w Szkole Eksploatacji Pomp powołanej w 2005 roku przez Izbę Gospodarczą Wodociągi Polskie.