/ARTYKUŁ SPONSOROWANY/
Głównym celem projektu pt. „Monitorowanie gospodarki wodno-ściekowej w kontekście wdrażania założeń gospodarki o obiegu zamkniętym” (akronim: MonGOS) jest podjęcie współpracy międzynarodowej przez wiodące instytucje naukowe w Europie w obszarze gospodarki wodno-ściekowej.
Sektor ten stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami, wynikającymi z wdrażania modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) – priorytetu politycznego Unii Europejskiej.
Okres realizacji: 2020-01-01–2022-10-30.
1 Cel
Sektor gospodarki wodno-ściekowej stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami wynikającymi z wdrożenia modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), w której odpady traktowane są jako surowce wtórne. Sektor ten jest ważnym elementem budowania GOZ, ponieważ odpady takie jak ścieki i osady ściekowe są cennymi źródłami wyselekcjonowanych surowców (np. fosforu) i energii.
Aby zmierzyć postęp transformacji w kierunku GOZ, w 2018 r. Komisja Europejska zaproponowała zestaw 10 wskaźników GOZ. Jednak ich związek z gospodarką wodno-ściekową pozostawał ograniczony.
W związku z tym, celem projektu MonGOS jest opracowanie zakresu monitorowania GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej, który uwzględniać będzie kompleksowe wskaźniki GOZ. Na ich podstawie możliwe będzie określenie poziomu transformacji w kierunku GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej.
2 Cele strategiczne projektu
— identyfikacja i ocena potencjału transformacji w kierunku GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej,
— wymiana dobrych praktyk i transfer wiedzy pomiędzy wiodącymi instytucjami naukowymi w Europie w zakresie gospodarki wodno-ściekowej,
— opracowanie ram monitorowania transformacji w kierunku GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej,
— opracowanie i wdrożenie planu upowszechniania wyników badań międzynarodowych.
3 Cel edukacyjny
Zwiększenie świadomości znaczenia wody oraz ścieków we wdrażaniu GOZ w Unii Europejskiej.
Aby zrealizować ten cel, partnerzy projektu MonGOS aktywnie uczestniczą w konferencjach i seminariach branżowych, prezentując swoje doświadczenia, dobre praktyki i wyniki badań. Ponadto, organizują liczne wydarzenia edukacyjne (szkoły letnie i warsztaty) dla różnych grup odbiorców – dzieci i młodzieży, studentów i doktorantów oraz ekspertów.
4 Partnerzy
Projekt MonGOS jest reprezentowany przez sześciu Partnerów Strategicznych i dwóch Partnerów Wspierających.
Partnerzy strategiczni:
— Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
Szczególną specjalnością Instytutu są badania nad sposobami racjonalnego gospodarowania surowcami mineralnymi i energią w kontekście implementacji założeń GOZ, polityką surowcową i energetyczną.
Instytut prowadzi badania rynków surowców oraz opracowuje strategie zrównoważonego i cyrkularnego gospodarowania surowcami mineralnymi, paliwami i energią. Ponadto, Instytut opracowuje strategie ochrony wód przed zanieczyszczeniem surowcami biogenicznymi ze źródeł antropogenicznych oraz określa kierunki przeciwdziałania eutrofizacji, a także opracowuje innowacyjne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych oraz gleb.
— Katholieke Universiteit Leuven
Obecnie jest to największy i najwyżej notowany uniwersytet w Belgii, a także jeden z najstarszych i najbardziej renomowanych uniwersytetów w Europie. Prowadzi on nauczanie, badania i usługi w dziedzinach nauk ścisłych.
Naukowcy KU Leuven zaliczani są do wysokiej klasy różnych programów i działań. KU Leuven oferuje szeroką gamę programów w języku angielskim, wspieranych przez wysokiej jakości interdyscyplinarne badania.
— Lappeenranta-Lahti University of Technology
Lappeenranta-Lahti University of Technology (LUT) jest pionierskim uniwersytetem naukowym w Finlandii, skupiającym dziedziny nauki i biznesu od momentu jego powstania w 1969 r.
Zarówno pracownikami jak i studentami jest społeczność międzynarodowa – około 6000 studentów i ekspertów, którzy są zaangażowani w badaniach naukowe, edukację i współpracę międzynarodową.
— Kaunas University of Technology
Jest to najstarszy oraz największy uniwersytet o profilu technicznym na Litwie, pozostając również w gronie większych placówek naukowych w regionie krajów bałtyckich.
Misją Uniwersytetu jest dostarczanie badań opartych na współpracy na poziomie międzynarodowym, rozwój i transfer wiedzy i innowacyjnych technologii na rzecz zrównoważonego rozwoju państwa i rozwoju innowacji, stworzenie otwartego środowiska twórczego, które inspiruje talenty i liderów.
W trosce o środowisko naturalne oraz aspekt społeczny, Uniwersytet kładzie duży nacisk na aktywności wpisujące się w zasady zrównoważonego rozwoju. W szczególności Uczelnia prowadzi prace
ukierunkowane na opracowywanie nowych technologii dla zrównoważonego rozwoju i energii a także na działania związane ze zrównoważonym rozwojem socjalnym i kulturowym.
— Tallinn University of Technology
Tallinn University of Technology (TalTech) założony został w 1918 r. i jest jedynym uniwersytetem o profilu technicznym w Estonii. Działalność jednostki zaangażowana jest w wysoce zaawansowane prace badawczo – rozwojowe, obejmujące szerokie spectrum nauk inżynieryjnych, technicznych oraz ekonomicznych.
Na poziomie międzynarodowym TalTech główny nacisk kładzie na wspólne opracowywanie programów nauczania, wymianę oraz nawiązywanie współpracy zagranicznej zarówno między studentami jak i kadrą naukową, realizację wspólnych projektów badawczo-rozwojowych i inne.
Agenda badawcza uczelni skupiona jest na tworzeniu synergii między naukami przyrodniczymi, inżynierskimi, społecznymi i ekonomicznymi a przemysłem oraz społeczeństwem.
— University of Latvia
Uniwersytet założony został w 1919 r. Obecnie na uczelni kształci się ponad 14 tys. studentów. Jednostka posiada 13 wydziałów, ponad 20 instytutów badawczych i niezależnych centrów naukowych.
W ostatnich latach główne kierunki badań Uniwersytetu wiązały się z rozwojem technologii przyjaznych dla środowiska, analizą skażenia środowiska, badaniami związanymi z gospodarką odpadami
i ściekami, biogeochemią, biogospodarką, badaniami nad naturalną materią organiczną – substancje humusowe.
Partnerzy wspierający:
— Gdańska Fundacja Wody
Gdańska Fundacja Wody (GFW) została założona w 1995 r. jako centrum szkoleniowe dla profesjonalistów w sektorze wody i ścieków. Organizuje ona ok. 50 szkoleń i seminariów rocznie dla
800-1000 uczestników.
Cele GFW to rozpowszechnianie wiedzy i dobrych praktyk w gospodarce wodnej, realizacja profesjonalnych szkoleń w sektorze wody i ścieków oraz współpraca z innymi krajami w celu promowania
nowych innowacyjnych technologii, standardów oraz wymiany doświadczeń, transferu wiedzy i informacji w dziedzinie gospodarki wodnej.
— Fundacja eRBeKa
Fundacja eRBeKa (Responsibility, Business and Knowledge) to organizacja non-profit działająca na rzecz wspierania zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, innowacyjności oraz społeczeństwa
poprzez działalność badawczo-doradczą.
Aktywnie uczestniczy w debacie o zrównoważonym rozwoju i GOZ, dzieląc się swą wiedzą i doświadczeniami.
Zespół projektowy:
— Dr hab. Marzena Smol, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk – kierownik projektu,
— Dr inż. Michał Preisner, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk,
— Prof. Lise Appels, Katholieke Universiteit Leuven,
— Prof. Mika Horttanainen, Lappeenranta-Lahti University of Technology,
— Prof. Jouni Havukainen, Lappeenranta-Lahti University of Technology,
— Prof. Jolita Kruopienė, Kaunas University of Technology,
— Mgr inż. Kati Roosalu, Tallinn University of Technology,
— Prof. Maris Klavins, University of Latvia,
— Mgr inż. Rūta Ozola-Davidāne, University of Latvia,
— Mgr Alicja-Loch Dzido, Gdańska Fundacja Wody,
— Dr Renata Koneczna, Fundacja eRBEKA.
5 Zimowe i letnie Szkoły
Szkoły MonGOS mają na celu poszerzenie wiedzy uczestników na temat różnych obszarów wdrażania GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej.
— Szkoła Zimowa: Listopad 2021 r., Kraków (doktoranci i magistranci).
— Szkoły Letnie: 2022 r., Polska (szkoły podstawowe), Łotwa (doktoranci i magistranci).
W ramach zajęć studenci przyswoją następujące zagadnienia:
— Działania Komisji Europejskiej na rzecz wdrażania GOZ,
— Innowacje w sektorze gospodarki wodno-ściekowej,
— Odzysk surowców i energii w komunalnych oczyszczalniach ścieków,
— Bariery i bodźce dla wdrożenia modelu GOZ w sektorze gospodarki wodno-ściekowej,
— Opracowanie zestawu wskaźników monitorujących przejścia sektora w kierunku GOZ,
— Przegląd istniejących przykładów dobrych praktyk.
Powyższe tematy zostaną przedstawione przez ekspertów sektora wodno-ściekowego, a następnie przeanalizowane zostaną możliwości osiągnięcia neutralności węglowej i zwiększenia odzysku surowców i ponownego wykorzystania wody z wykorzystaniem infrastruktury wodno-ściekowej.
W oparciu o wiedzę ekspercką zdobytą podczas programu szkoleniowego, uczestnicy Szkoły Zimowej zaproponują rozwiązania technologiczne, ekonomiczne
i społeczne, które pomogą przyspieszyć transformację w kierunku GOZ w komunalnych oczyszczalniach ścieków.
Projekt MonGOS jest finansowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA) w ramach Programu Akademickie Partnerstwa Międzynarodowe.
W I kwartale 2022 r. Gdańska Fundacja Wody (www.gfw.pl) zorganizuje „Kawę z MonGOS”.
Kawa to otwarte spotkanie dyskusyjne online.
Zapraszamy!
dr hab. Marzena Smol
Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią
Alicja Loch-Dzido
Gdańska Fundacja Wody, Prezes Zarządu
Julia Jurewicz
Gdańska Fundacja Wody
Źródło: Forum Eksploatatora 6/21
