Oczyszczalnia ścieków „Boguszowice” została zaprojektowana w 1977 roku przez Główne Biuro Projektów Górniczych w Gliwicach. Zgodnie z projektem miała mieć przepustowość 10 700 m3/d. Obecnie oczyszczalnia jest obiektem o podwyższonym stopniu usuwania biogenów, a proces oczyszczania ścieków oparty jest na technologii osadu czynnego. Do oczyszczalni dopływa średnio 3400 m3 ścieków/d, a obciążenie ładunkiem jest na poziomie 24 000 RLM. Oczyszczalnia jest obiektem przeznaczonym do usuwania zanieczyszczeń ze ścieków komunalnych oraz do odzyskiwania i recyklingu odpadów biodegradowalnych.
BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem instalacji do fermentacji i kompostowania odpadów w oczyszczalni ścieków „Boguszowice” w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101.
Odpady przeznaczone do przetwarzania w procesie fermentacji są przyjmowane w formie stałej lub płynnej. Odpady w formie stałej są uwadniane, a w razie potrzeby mogą być również rozdrabniane. Odpady w formie płynnej są poddawane procesowi odzysku R3 poprzez fermentację w wydzielonych komorach fermentacyjnych wraz z innymi osadami powstającymi w oczyszczalni ścieków. Po procesie fermentacji powstaje ustabilizowany komunalny osad ściekowy, który po odwodnieniu jest przekazywany na instalację kompostowania.
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe powstające w wyniku działania komór fermentacyjnych, wraz z odpadami zielonymi takimi jak trawa, liście, drewno itp., są przetwarzane w zakładowej instalacji do kompostowania odpadów w procesie recyklingu odpadów R3. Odwodniony ustabilizowany komunalny osad ściekowy jest mieszany z odpowiednio przygotowanym materiałem strukturalnym. Mieszanina układana jest w pryzmach kompostowych. Napowietrzanie pryzm realizowane jest poprzez ich cykliczne przerzucanie. Cały proces prowadzony jest na płycie odizolowanej od podłoża oraz wyposażonej w system przechwytywania odcieków. Po fazie gorącej, pryzmy są rozbierane, a kompost dojrzewa. Dojrzały kompost jest przesiewany na trzy frakcje.
BEST-EKO Sp. z o.o. posiada decyzję produktową nr 249/11 z 8 kwietnia 2011 r., wydaną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na wprowadzenie do obrotu nawozu organicznego pod nazwą „BEST-TERRA” powstającego w zakładowej kompostowni.
Kompostowanie osadów ściekowych wraz z odpadami zielonymi, takimi jak trawa, liście, gałęzie itp., prowadzone jest w Polsce w wielu obiektach. Wspólnym problemem eksploatatorów jest wybór rodzaju technologii kompostowania oraz jej modyfikacja do warunków panujących w danym regionie. Odpady trafiające do poszczególnych obiektów różnią się od siebie, co powoduje konieczność dopasowania technologii do warunków panujących w danym obiekcie.
W zakresie badań technologicznych procesu kompostowania spodziewanym efektem badań była charakterystyka warunków prowadzenia kompostowania odpadów organicznych w relacji do uzyskiwanych efektywności kompostowania, wskazanie optymalnych parametrów technologicznych oraz pomoc w doborze docelowej technologii kompostowania. Technologia kompostowania odpadów oparta jest na odpowiednim doborze składu pryzm oraz okresowym przerzucaniu pryzm za pomocą przerzucarki.
Na potrzeby projektu badań sformułowano następujący problem badawczy: Jaka jest intensywność procesu kompostowania w zależności od parametrów technologicznych pryzmy (wielkość pryzmy, rodzaje odpadów), właściwości odpadów oraz intensywności napowietrzania poprzez przerzucanie?
W trakcie badań zbadano wpływ masy odpadów, częstotliwości przerzucania, temperatury otoczenia oraz umieszczenia pryzm pod halą namiotową lub poza nią (wpływ warunków atmosferycznych) na rozkład temperatury, zmiany stężenia gazów procesowych oraz na intensywność procesu kompostowania. W czasie doświadczenia przebadano szczegółowo 5 pryzm. Czas badania każdej z pryzm wynosił ok. 7 tygodni.
W skład materiałów, z których skomponowano pryzmę zawsze wchodziły: trawa (opady zielone), ustabilizowany i odwodniony osad ściekowy oraz rozdrobnione gałęzie. Proporcja objętościowa każdorazowo była taka sama i wynosiła 4 części odpadów zielonych, 2 części gałęzi oraz 1 część osadu.
1. Pomiary właściwości odpadów
W ramach badań dokonano poboru próbek materiałów użytych do utworzenia pryzmy (trawa, osady i rozdrobnionych gałęzi) oraz próbek z każdej z pryzm w trakcie procesu kompostowania (tab. 1 i 2).
2. Właściwości odpadów
Osad ściekowy we wszystkich pryzmach charakteryzował się wilgotnością przekraczającą 70% i wykazywał straty prażenia równe ok. 50% s.m. Większe zróżnicowanie zaobserwowano w ciężarze nasypowym osadu ściekowego, który mieścił się w granicach od 624 kg/m3 do 889 kg/m3. Osad ściekowy wykorzystywany do utworzenia pryzm wykazywał AT4 w zakresie od 20,57 mg O2/g s.m. do 48,20 mg O2/g s.m.
Kolejny z komponentów – trawa – podobnie jak w przypadku osadu ściekowego wykazywał zbliżone wartości wilgotności w każdej z pryzm – od 36,18% do 55%. Straty prażenia mieściły się w granicach od 47% s.m. do 58,90% s.m. Odnotowano różnorodność ciężaru nasypowego dla trawy w każdej z pryzm: najniższa wartość jaką uzyskano wynosiła 194 kg/m3, a najwyższa 470 kg/m3. Znaczne różnice zauważono także w wartości wskaźnika AT4 trawy – wartości mieściły się w granicach od 50,14 mg O2/g s.m. do 83,78 mg O2/g s.m.
Rozdrobnione gałęzie wykazywały wilgotność na poziomie od 35% do 50%. Straty przy prażeniu osiągnęły wartości od 53% s.m. do 70,49% s.m. Aktywność oddechowa gałęzi w pryzmach nie różniła się znacząco i wyniosła średnio ok. 17 mg O2/g s.m. Ciężar nasypowy tego komponentu był zróżnicowany, mieścił się w granicach od 265 kg/m3 do 543 kg/m3.
Osad charakteryzował się zawartością azotu od 1,9 do 3,07%, węgla na poziomie od 18,2 do 29,6%, wodoru od 2,78 do 4,60% i siarki od 0,727 do 1,230%. Zmielone gałęzie charakteryzowały się małą zmiennością zawartości azotu, wynoszącą od 1,17 do 1,78%. Zawartość węgla i wodoru malała z czasem i wynosiła odpowiednio 36% i 3,6%. Systematyczny spadek zawartości tych pierwiastków wynikał z użycia tego samego materiału do tworzenia pryzm. Zawartość siarki była zmienna i wynosiła od 0,152 do 0,247%.
Najbardziej zmiennym pod względem składu pierwiastkowego materiałem była trawa (odpady zielone). Zawartość azotu zmieniała się w zakresie od 1,04 do 1,69%, węgla od 21,44 do 36,1%, wodoru od 3,02 do 5,09% oraz siarki od 0,152 do 0,244%. Duża zmienność w obrębie tej grupy odpadów wynikała ze zmienności składu związanego z porą roku (wiosną i latem większy udział trawy, jesienią większy udział liści i gałęzi).
Po zmieszaniu w ustalonych proporcjach odpadów (w stosunku objętościowym trawa, gałęzie, osad – 4:2:1) ponownie pobrano próbki odpadów i oznaczono w nich skład elementarny. Próbki pobrano również po zakończeniu procesu (ok. 50. dnia procesu kompostowania). Wykonane analizy pokazują, że we wszystkich badanych pryzmach skład pierwiastkowy 1 dnia procesu był zbliżony i wynosił odpowiednio od 1,66 do 2,20% azotu całkowitego, od 24,4 do 30,4% węgla, od 3,06 do 4,00% azotu oraz od 0,281 do 0,460% siarki. Stosunek węgla do azotu wynosił od 11,3:1 do 17,5:1, co jest wartością poniżej optymalnej dla procesu kompostowania, wynoszącej od 35:1 do 25:1.
Zawartość azotu po procesie kompostowania w porównaniu z wynikami uzyskanymi pierwszego dnia procesu w części analizowanych pryzm zmniejszyła się, a w części zwiększyła. Zawartość węgla po procesie wynosiła od 19,0 do 32,3%. W przypadku zawartości węgla, we wszystkich pryzmach zauważono zmniejszenie się zawartości tego pierwiastka o kilka procent. Stosunek węgla do azotu zmniejszył się we wszystkich pryzmach i wynosił od 11,2:1 do 14,8:1. Zawartość wodoru również w większości badanych pryzm uległa nieznacznemu zmniejszeniu. Wynosiła od 2,71 do 3,94% w pryzmie. Zawartość siarki po procesie uległa niewielkim zmianom i w zależności od pryzmy był to wzrost lub spadek (tab. 3).
3. Zmiany temperatury w trakcie kompostowania
Zauważono znaczną różnicę w wysokości temperatury dla pryzm badanych w sezonie letnim i jesienno-zimowym. Najkorzystniejszy rozkład temperatur wykazała pryzma 1, badana w sezonie letnim, na zewnętrznym placu i przerzucana 2 razy w tygodniu. Początkowo temperatura była na poziomie ok. 30°C, a w drugim tygodniu badań wzrosła do prawie 60°C. Taka wartość utrzymywała się do ok. 35. dnia procesu. Następnie zaczęła stopniowo spadać do poziomu ok. 46°C, aby w końcu wzrosnąć o kilka stopni w ostatnim etapie badań (ok. 48°C). Wysoka temperatura pryzmy utrzymywała się także dzięki wysokiej temperaturze otoczenia, osiągającej średnio 23°C.
Pryzma 2, również umiejscowiona latem na zewnętrznym placu, różniła się częstotliwością prze-rzucania (jeden raz w tygodniu). Odnotowano tu większe wahania temperatury (zbliżona nawet do 70°C w 3. tygodniu badań, na co mogła mieć znaczący wpływ wysoka temperatura zewnętrzna równa 36°C). W początkowym stadium procesu wynosiła ona ok. 65°C, następnie spadała stopniowo poprzez 50°C w 30. dniu, do 40°C na końcu analizy. Zauważyć można tendencję wzrostową temperatury po przerzuceniu materiału.
Pryzma 3 charakteryzowała się niższą temperaturą niż dwie poprzednie pryzmy, utrzymującą się w przeważającej części czasu na poziomie ok. 45°C. Zanotowano jeden pomiar odchylony od tej tendencji (ok. 59°C w drugim tygodniu), po którym nastąpiło obniżenie temperatury zewnętrznej z ok. 20°C do 14°C. Niższa temperatura otoczenia utrzymywała się do końca pomiarów pryzmy, co mogło wpłynąć na temperaturę materiału. Jej względnie stały poziom tłumaczyć można także umiejscowieniem pryzmy w zadaszonej hali, gdzie nie była wystawiona na działanie promieni słonecznych oraz brakiem przerzucania.
Pryzma 4 wykazała temperaturę początkową równą 43°C, następnie temperatura wzrosła do ok. 65°C w drugim tygodniu procesu, aby później stopniowo spadać, aż do 21°C w końcowym etapie badań. Spadek ten można tłumaczyć nieprzerzucaniem materiału oraz niższą temperaturą otoczenia (sezon jesienny, zewnętrzny plac).
Temperatura w pryzmie 5 kształtowała się podobnie – początkowo pryzma ta wykazała temperaturę na poziomie 52°C, która utrzymywała się do ok. 9. dnia procesu. Następnie temperatury gwałtownie spadały do ok. 30°C, aby później z niewielkimi wahaniami spowodowanymi przerzucaniem materiału, uzyskać poziom kilkunastu stopni. Wpływ na to miała pora roku – gwałtowny spadek temperatury po 9. dniu procesu spowodowany był prawdopodobnie obniżeniem temperatury zewnętrznej z 13,5°C do 4,5°C.
4. Zmiany stężeń gazów w pryzmach kompostowych
4.1. Stężenie O2
Największe wahania zauważyć można w przypadku pryzm przerzucanych w sezonie letnim. W obu z nich poziom tlenu spadał aż do momentu przerzucania, po czym wzrastał i ponownie spadał do kolejnego przerzucenia. Najniższą wartość stężenia tlenu dla pryzmy 1 odnotowano w 5. tygodniu badań (ok. 7%), w przypadku pryzmy 2 zaś w 3. tygodniu (6%). Względnie stały poziom stężenia tlenu, zbliżony do 20%, zaobserwowano w pryzmie 3 (nieprzerzucanej), co nie przełożyło się jednak na wyniki uzyskane dla drugiej z nieprzerzucanych pryzm. Pryzma 5, pomimo przerzucania raz w tygodniu, nie wykazała znacznych zmian stężenia O2 (ok. 19%).
4.2. Stężenie CO
Zwiększone stężenie CO zaobserwowano jedynie w pryzmach 1 i 2, kolejne z nich nie wykazywały znacznego udziału CO. Dla pryzmy 1 stężenie maksymalne wyniosło ok. 110 ppm na początku procesu, w przypadku 2 – ok. 82 ppm w 3. tygodniu badań.
4.3. Stężenie CO2
Podobnie jak we wcześniejszym parametrze, tak i tutaj największe wahania były w przypadku pryzm 1 i 2. Wzrost stężenia CO2 następował w pryzmie 2 zaraz po przerzuceniu. Stężenie maksymalne dla obu pryzm wyniosło ok. 13%. Minimalne wartości osiągnięto natomiast w 6. tygodniu procesu w pryzmie 1 (1% CO2) i w 5. tygodniu dla pryzmy 2 (0,5% CO2). Najniższy poziom stężenia dwutlenku węgla odnotowano w przypadku pryzmy 3. Początkowo wynosiło ono 6%, następnie spadło i utrzymywało się na względnie stałym poziomie (ok. 1%) z wyjątkiem 35. dnia procesu, kiedy stężenie to wzrosło do około 3%. Pryzma 4 wykazała dwa punkty wzrostu stężenia CO2 – 8% w pierwszym tygodniu procesu oraz 6% w 4. tygodniu. W końcowym etapie badań charakteryzowała się ona stężeniem dwutlenku węgla na poziomie 3%. Odnotowano początkowe zwiększenie stężenia dwutlenku węgla w pryzmie 5 (5%). Obie z nich odznaczyły się względnie stałym i zbliżonym poziomem stężenia dwutlenku węgla (ok. 2%).
4.4. Stężenie NO
W pryzmie 1, po początkowym stężeniu NO na poziomie ok. 22 ppm, odnotowano jego spadek do wartości bliskiej 1 ppm, która utrzymywała się z niewielkimi wahaniami przez większość czasu trwania procesu, aby na końcu osiągnąć poziom ok. 4 ppm. Największe wahania tego parametru zaobserwowano w przypadku pryzmy 2 i 3. Obie z nich charakteryzowały się początkowym niskim stężeniem NO (ok. 1 ppm), które wzrosło w końcowych etapach procesu. W przypadku pryzmy 2 najwyższą wartość odnotowano w 43. dniu procesu – wynosiła ona ok. 22 ppm, natomiast dla pryzmy 3 była to wartość 33 ppm w 35. dniu. Końcowe stężenie w pryzmie 2 było jednak niższe i wynosiło ok. 1 ppm, natomiast w pryzmie 3 ukształtowało się ono na poziomie 22 ppm. Pryzma 4 charakteryzowała się stężeniem NO na poziomie ok. 5 ppm (z wyjątkiem znacznego spadku do 0 ppm w 3. tygodniu procesu oraz wzrostem do 10 ppm w 29. dniu badań). Pryzma 5 wykazała podobny przebieg stężenia tlenku azotu w materiale. Po uformowaniu pryzm było to ok. 9 ppm, następnie stężenie to spadło do ok. 1 ppm i utrzymywało się do końca trwania procesu.
5. Zmiany składu fizykochemicznego pryzm kompostowych
W każdym z analizowanych przypadków zaobserwowano spadek zawartości materii organicznej, przy czym dla pryzmy 3 wykazał on najmniejsze wahania (R2 = 0,96). Największy spadek zawartości materii organicznej wykazała pryzma 2, przerzucana raz w tygodniu i znajdująca się latem na zewnętrznym placu. Podobny poziom usunięcia związków organicznych odnotowano w przypadku pryzm 1 i 3, jednak pierwsza z nich charakteryzowała się współczynnikiem determinacji R2 = 0,68. Pryzma 5 wykazała najmniejszy spadek zawartości związków organicznych, na co miała wpływ niska temperatura zewnętrzna i wysoka wilgotność powietrza w hali, zbliżona do 100%.
Zawartość materii organicznej w pryzmie 1 przedstawiono za pomocą strat przy prażeniu. W pierwszym dniu było to 54,66% s.m., następnie stopniowo wartość spadała aż do 38,33% s.m. Wilgotność materiału w pryzmie zmniejszyła się z prawie 60% do 22,53%, na co wpływ mogło mieć nie tylko częste przerzucanie (2 razy w tygodniu), ale także pora roku (działanie promieni słonecznych latem na placu zewnętrznym). Ciężar nasypowy początkowo równy był 436 kg/m3, następnie wzrastał osiągając najwyższą wartość 29. dnia pomiarów (629 kg/m3), aby końcowo osiągnąć wartość 478 kg/m3. Przy formowaniu pryzmy 1 materiał wykazywał aktywność oddechową równą 55,21 mg O2/g s.m., a w trakcie zachodzenia procesu wskaźnik ten malał do 1,47 mg O2/g s.m. w 50. dniu pomiarów. Znaczny spadek nastąpił pomiędzy 3. a 4. tygodniem kompostowania (z 37,03 mg O2/g s.m. do 5,17 mgO2/g s.m.).
Pryzma 2 wykazywała się większym poziomem spadku zawartości związków organicznych niż pryzma 1. Początkowo straty przy prażeniu wynosiły 61,44% s.m., spadały aż do wartości końcowej równej 38,56% s.m. Wilgotność materiału charakteryzowała się dużą zmiennością. W pierwszym dniu pomiarów wynosiła 55,49%, następnie w ciągu procesu zmalała nawet do ok. 25% (43. pomiar), aby w końcowym etapie ponownie wzrosnąć do 35,58%. Ciężar nasypowy materiału w pryzmie 2 stabilnie wzrastał od wartości początkowej równej 252 kg/m3 do 592 kg/m3 w 57. dniu pomiarów. Aktywność oddechowa pryzmy 2 malała od wartości 63,03 mg O2/g s.m. w pierwszym dniu pomiarów do 3,08 mg O2/g s.m. w dniu 57. Największy spadek odnotowano pomiędzy 2. a 3. tygodniem procesu (z ponad 50 mg O2/g s.m. do połowy tej wartości – 24,06 mg O2/g s.m.) oraz pomiędzy 3. a 4. tygodniem (z 24,06 mg O2/g s.m. do 6,62 mg O2/g s.m.).
Dla pryzmy 3 odnotowano stały spadek strat przy prażeniu – od 56,56% s.m. do 40% s.m. Wilgotność materiału zmniejszyła się od 58,79% w pierwszym dniu procesu do 37,66% w 36. dniu, a następnie wzrosła do 47,35%, aby w 52. dniu ponownie obniżyć się do 43,08%. Ciężar nasypowy na początku procesu wynosił 436 kg/m3, potem stopniowo rósł, aż do 15. dnia pomiarów, spadek od-notował w 22. dniu (459 kg/m3), aby tydzień później uzyskać maksimum (629 kg/m3). Końcowa wartość ciężaru nasypowego ukształtowała się na poziomie 478 kg/m3.
Aktywność oddechowa materiału w pierwszym dniu pomiarów wynosiła ponad 40 mg O2/g s.m. Spadała ona do 22. dnia pomiarów, aby 30. dnia ponownie wzrosnąć (20,54 mg O2/g s.m.). Tydzień później gwałtownie zmniejszyła się do ok. 5 mg O2/g s.m. i na takim poziomie utrzymała się do końca procesu.
Dla pryzmy 4 zaobserwowano duży spadek zawartości materii organicznej pomiędzy 1. a 7. dniem pomiarów (straty prażenia zmalały z 70,25% s.m. do 50,85% s.m.). Następnie materiał wykazywał łagodny spadek wartości tego parametru, aż do wartości końcowej zbliżonej do 38% s.m. Wilgotność materiału zmieniała się w zależności od ilości opadów atmosferycznych (pryzma znajdowała się na placu zewnętrznym) – najwyższą wartość wilgotności uzyskała pierwszego dnia przy opadach 104 mm (69,88%), następnie wahała się i na końcu procesu wynosiła ponad 68%. Ciężar nasypowy na początku procesu wynosił 558 kg/m3, następnie z małymi wahaniami w 7. i 37. dniu pomiarów wzrastał, aż do wartości 694 kg/m3 w przedostatnim tygodniu badań, aby w końcowym etapie pomiarów ukształtować się na poziomie 579 kg/m3. Aktywność oddechowa materiału na początku badań pryzmy 4 wynosiła prawie 50 mg O2/g s.m., później stopniowo spadała do 7,13 mg O2/g s.m. w 37. dniu analiz, by znowu wzrosnąć do ponad 15 mg O2/g s.m. w 42. dniu i prawie 10 mg O2/g s.m. (ostatni pomiar, 51. dzień). Różnica pomiędzy dwoma ostatnimi wartościami może być spowodowana opadami, na które narażony był materiał.
Dla pryzmy 5 straty przy prażeniu materiału przez cały okres badań zmalały z wartości 58,59% s.m. do 45,77% s.m. Wilgotność materiału utrzymywała się na wysokim poziomie, zaczynając od prawie 62% w pierwszym dniu pomiarów, poprzez ok. 68% w połowie procesu kompostowania (22. i 29. dzień), kończąc na wartości 63,7% w 50. dniu badań.
Pomimo, że pryzma nie znajdowała się na zewnętrznym placu, to utworzona była w sezonie jesiennym, kiedy temperatury zewnętrzne były niskie. Ciężar nasypowy pryzmy 5 zmienił się z wartości początkowej równej 410 kg/m3 do nawet 659 kg/m3, a w ostatnim etapie pomiarów uzyskał poziom 642 kg/m3. Aktywność oddechowa do 22. dnia pomiarów utrzymywała się na poziomie przekraczającym 20 mg O2/g s.m., a następnie spadała stopniowo do kilkunastu mg O2/g s.m. (ok. 13 mg O2/g s.m. w 42. dniu badań).
6. Podsumowanie badań
Przeprowadzone badania wykazały, iż warunki tlenowe w pryzmach były dobre bez względu na zastosowany reżim technologiczny. Niewielka intensywność przerzucania, umieszczenie pryzm w hali oraz relatywnie niskie temperatury zewnętrzne (przy wysokim stosunku powierzchni do objętości pryzm) powodowały wychłodzenie pryzm oraz niską efektywność usuwania wody.
W pryzmach, w których stwierdzono występowanie przez kilka tygodni temperatur powyżej 50°C, obserwowano wysoką dynamikę spadku aktywności oddechowej, jako efekt pogłębiającej się stabilizacji materii organicznej. Uzyskiwane w badaniach temperatury mogły być niewystarczające do uzyskania pełnej higienizacji kompostu i inhibicji nasion chwastów.
Stwierdzono, iż koniecznym działaniem technologicznym jest prowadzenie przerzucania odpadów w pryzmach z średnią częstotliwością co najmniej raz w tygodniu. Większa częstotliwość nie jest wymagana, chyba iż stwierdzony zostanie deficyt tlenu w pryzmie (stężenie < 7%).
Mieszankę komponentów odpadów należy tak przygotowywać, aby finalna wilgotność początkowa mieściła się w zakresie od 50 do 60%.
Wielkość pryzmy należy tak projektować, aby stosunek powierzchni do objętości nie przekraczał 2,5. W okresie jesiennym i wczesnowiosennym, przy niskich temperaturach otoczenia, celem utrzymania dobrych warunków termicznych w pryzmie, należy pryzmy budować w sposób umożliwiający uzyskanie stosunku powierzchni do objętości poniżej 2.
7. Kompost jako produkt
Jako eksploatatorzy oczyszczalni ścieków oraz kompostowni patrzymy na te obiekty od strony technologa, pilnujemy procesu, tworzymy dokumentacje, przeprowadzamy badania. Bardzo często pomijamy jeden bardzo ważny aspekt, że nawóz organiczny (kompost) jaki produkujemy, to produkt, który wprowadzamy na rynek i pod tym względem niewiele się różni od cegły, mleka czy ubrań.
Dla naszych klientów ważne jest, aby kompost miał deklarowane wartości nawozowe, czyli zgodne z posiadaną decyzją, a jego wygląd i zapach był zbliżony do ziemi próchniczej czy torfu. Nie może być w nim widać zanieczyszczeń, zwłaszcza tworzywami sztucznymi czy szkłem. Nie znaczy to wcale, że w kompoście nie może być tworzyw sztucznych czy szkła, mają one jedynie nie być widoczne dla odbiorcy.
W dostępnych na rynku „ziemiach kwiatowych” bardzo często znajdują się, dodawane jako wypełniacz, zmielone odpady, zazwyczaj jest to styropian, ale zdarza się że jest to nawet zmielony plastik. Ilość dodawanych tworzyw sztucznych itp. może osiągać nawet 30% objętości.
Zadam, więc, kontrowersyjne pytanie – czy dla klienta ważne jest w jaki sposób i z czego produkowana jest ziemia kwiatowa, bo pod taką nazwą obiegową mieszanki nawozu naturalnego znane są na rynku. Moja odpowiedź brzmi: NIE. Przyjrzałem się kilkunastu opakowaniom ziem kwiatowych dostępnych na rynku. Na wszystkich jest napisane, że jest to produkt naturalny, najodpowiedniejszy dla takiej czy innej grupy roślin, wyprodukowany z naturalnych składników. Nigdzie nie spotkałem opisu procesu produkcji oraz informacji z jakich składników produkt powstał. Oczywiście, dla bardzo dociekliwych klientów taka informacja powinna być dostępna, np. na stronie internetowej producenta.
Jest oczywiście różnica, jaka powinna być informacja na opakowaniu nawozu organicznego i podłoży. Dlatego zalecam, aby wszyscy, którzy produkują kompost, czyli nawóz organiczny, zaczęli wprowadzać do obrotu odpowiednie podłoża wyprodukowane na bazie kompostu.
Grzegorz Pilarski
Źródło: Forum Eksploatatora nr 4/2018
