Sprawa zanieczyszczenia i naturalnej redukcji zasobów wodnych uważana jest za jeden z najważniejszych problemów globalnych współczesnego świata. Innowacje techniczno-technologiczne w gospodarce wodnej powinny zapewniać ochronę wód przed zanieczyszczeniami, szczególnie w zakresie oczyszczania wody i ścieków oraz odnowy wód ze ścieków, a zarządzanie wodą powinno być oparte o zintegrowane i holistyczne podejście do zasobów wodnych.
Dziś stojąc u progu ekologicznej suszy, coraz częściej ograniczonej dostępności oraz pogarszającej się jakości surowca wody do picia, należy szczególną uwagę zwrócić na gospodarkę ściekową w każdej gminie, czyli działania, które służyć będą właściwie zorganizowanej gospodarce ściekowej zarówno na obszarach wyposażonych w system zbiorowego odprowadzania ścieków oraz w rejonach indywidualnych systemów odbioru ścieków (oczyszczalnie przydomowe, zbiorniki bezodpływowe).
W czasie wzrastającego ryzyka dostępności do wody dobrej jakości pozostaje wzmożone działanie i wypracowanie modelu podejścia do zarządzania wodą, opartego na systemowym zarządzaniu gospodarką ściekową z uwzględnieniem następujących kwestii:
- Wyznaczenie aglomeracji – razem z miastem czy osobno dla każdej jednostki gminnej spełniającej definicję aglomeracji.
- Analiza zasadności budowy oczyszczalni czy kupna usługi oczyszczania i partycypacji w kosztach budowy i eksploatacji oczyszczalni sąsiedniej gminy (w tym koszty środowiskowe i społeczne).
- Przegląd dostępności odbiornika ścieków i czasu tłoczenia ścieków do oczyszczalni w aspekcie uciążliwości odorowych.
- Analiza efektywności energetycznej planowanego systemu kanalizacyjnego.
- Przyjęcie optymalnej ścieżki projektowania – koncepcja wariantowa – projekt – koreferat do projektu.
- Wykonanie bilansu ilości ścieków dla gminy w rozbiciu na ścieki planowane do przyjęcia za pośrednictwem zbiorowego systemu oczyszczania i indywidualnych systemów (zbiorniki bezodpływowe i oczyszczalnie przydomowe).
- Uwzględnienie etapowości budowy oczyszczalni i dublowanie ciągów technologicznych.
- Wybór technologii – reaktory sekwencyjne czy przepływowe? Osad czynny czy zawsze pełne oczyszczanie z podwyższonym usuwaniem biogenów.
- Uproszczenie ciągu technologicznego – do jakiego stopnia?
- Analiza kosztów eksploatacji (stopień automatyzacja procesów, personel oczyszczalni, bezawaryjność systemu, zasadność urządzeń kontrolno-pomiarowych).
- Wybór procesów jednostkowych w ciągu przeróbki osadu (stabilizacja, zagęszczanie, odwadnianie, kompostowanie).
Odpowiedź na każdy punkt wywołuje z pewnością szereg pytań i wątpliwości, na które podczas konferencji spróbuję zaprezentować przykładowe odpowiedzi i wywołać konstruktywną dyskusję. W odpowiedziach posłużę się wieloletnim doświadczeniem związanym z eksploatacją gminnych oczyszczalni ścieków prowadzoną przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego, gdzie mam przyjemność pracować.
Beata Kulejewska
Referat zostanie wygłoszony podczas Konferencji pt. „Systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków dla małych i średnich miejscowości”, która odbędzie się w dniach 24-25 marca 2020 r. w Otwocku:
